Eindeloos in Woord en Beeld: De Reis naar de Maan

Eeuwenlang is de mens gefascineerd door het mysterieuze hemellichaam, de maan, dat om de aarde wentelt. Vanwege haar schoonheid en ontzag oefent de maan nog altijd haar aantrekkingskracht uit op de mens. En het heeft ook menig kunstenaars, schrijvers en wetenschappers geinspireerd. In de Oudheid werd de maan aangebeden door Assyriërs, Babyloniërs, Egyptenaren, Grieken en Romeinen. De Oude Grieken vereerden de maan als godin Selene. Selene wordt vaak vereenzelvigd met de eeuwige maagd Artemis, de godin van de jacht. Bij de Romeinen was Luna de godin van de maan. Daarom wordt de maan ook aangeduid met haar Latijnse naam Luna. Volgens een Chinese legende werd Chang'e een godin nadat ze de onsterfelijkheidsmedicijnen van haar man had opgegeten. Ze had enorme honger en at alle pillen dat ze op een gegeven moment zich steeds lichter voelde en naar de maan opsteeg. Encyclopedia Britannica wist te vertellen;"De maanaanbidding is aanbidding of verering van de maan, een godheid in de maan of een verpersoonlijking of symbool van de maan. De heiligheid van de maan is verbonden met de basisritmes van het leven en het universum. Een wijdverbreid fenomeen dat in verschillende tijdperken en culturen voorkomt... De maanaanbidding heeft een rijke symboliek en mythologie teweeggebracht. De maan wordt gezien in termen van het ritmische leven van de kosmos en wordt verondersteld alle vitale veranderingen te beheersen. Het cyclische proces van verdwijning en verschijning is de basis van de wijdverspreide associatie van de maan met het land van de doden, de plek waarnaar zielen na de dood opstijgen, en de kracht van wedergeboorte."

Artemis

Ook de wereldberoemde Franse schrijver Jules Verne ontsnapte niet aan zijn fascinatie voor de maan. In 1865 schreef hij in zijn fameuze boek 'Voyage de la Terre à la Lune' dat de mens naar de maan zou gaan reizen. Honderdvier jaar later na de publicatie van zijn boek werd de maanreis een werkelijkheid. In de vorige pagina hebben we al gelezen dat Jules Verne beslist geen uitvinder en ook geen helderziende was. Hij was erg gemotiveerd door de wetenschap. In zijn tijd las hij alles wat er op wetenschappelijk gebied werd gepubliceerd. Hij ordende alles en gebruikte het voor zijn boeken. Verder had hij een heel bijzonder aanleg om bewust te kunnen kiezen wat later inderdaad tot ontwikkeling zou worden gebracht. In de meeste gevallen zag Verne het goed. Hoewel op 21 juli 1969 de Amerikaanse astronaut Neil Armstrong als de eerste mens z'n voet op de maan zette en zijn beroemde uitspraak 'That's one small step for man, one giant leap for mankind' deed, kwamen Verne's reizigers heel dicht bij de maan, maar landden er echter niet op. Indien Jules Verne zijn reizigers op de maan wel had laten landen, dan zou hij met het onoplosbare probleem van de terugkeer naar de aarde hebben gezeten! In Verne's boek lezen we dat een enorme holle kanonskogel naar de maan wordt afgeschoten. Uiteraard wist Verne dat een kogel niet meer terugkomt. Door een toeval valt het projectiel wel weer terug naar de aarde. Verne liet in zijn roman de leden van de Gun Club in Baltimore een kanon van 270 meter lengte bouwen en het projectiel met 200.000 kg schietkatoen laden. Het kanon stond opgesteld op een lanceerterrein in Florida dat dicht bij het huidige Cape Canaveral ligt. Het projectiel vertoonde een grote overeenkomst met de Apollo-cabine. Er gingen drie mannen mee en na afloop van de reis, waarbij men, evenals de Apollo 8, uit zijn koers raakte en om de maan cirkelde, maar er niet landde, plompte het ruimteschip gloeiend en wel in de Stille Oceaan, waarbij het door een Amerikaans marinevaartuig werd opgepikt. Op 21 december 1968 gebeurde het ook inderdaad toen de raket Apollo 8, met drie astronauten Jim Lovell, William Anders en Frank Borman aan boord, naar de maan gelanceerd werd. Het eerste bemande capsule draaide 20 uren tienmaal rond de maan maar landde er niet op. Op de eerste Kerstdag keerde Apollo 8 terug naar de aarde.

Boek Cover

Een keurig ingericht, dikwandig projec-
tiel dat vanuit een kanon naar de maan
werd afgeschoten...

Insigne Apollo 8

Apollo 8 cirkelt om de maan

In aantal opzichten vertoont het boek 'De Reis naar de Maan' van Jules Verne een frappante overeenkomst met de Apollo 8-reis om de maan. Alleen had de Franse auteur het in zoverre mis dat het onmogelijk is een bemand projectiel op de in zijn boek beschreven wijze vanuit de kanon naar de maan te schieten, anders zouden de astronauten bij de start aan zulke explosieve versnellingskrachten worden blootgesteld dat zij op slag onder hun eigen, tienduizenden malen groter geworden, lichaamsgewicht tegen de vloer van hun projectiel verpletterd zouden worden en zeker niet overleven. Uiteraard zag Jules Verne niet in dat een kanon een zeer ongeschikt middel is om mensen van vlees en bloed de 'ontsnappingssnelheid' van bijna 40.000 kilometer per uur te geven, welke men moet bereiken om de aantrekkingskracht van de aarde te overwinnen. Wel liet Verne zijn maanreizigers gebruik maken van kleine remraketten (vuurpijlen onder de bodem van de cabine), hoewel hij niet echt besefte dat het ooit mogelijk zou zijn raketten te bouwen. Misschien is dat ook de reden waarom Jules Verne zijn reizigers niet op de maan liet landen. Want hij worstelde zich met het onoplosbare probleem en wist eenvoudig niet hoe hij ze ooit weer van de maan moest laten terugkeren. In 1902 ging de fameuze Franse film 'Le Voyage dans la Lune' van George Méliès in de première. In deze film maakte een groep geleerden een surrealistische reis in de stijl van Jules Verne naar de maan. Een projectiel wordt in de film vanuit een monsterkanon naar de maan afgeschoten en landde er ook op. Wereldberoemd was een scène uit de klassieke film de landing van de raket in het oog van de maan. Uniek was het dat de film van de Franse filmpionier, illusionist en filmregisseur George Méliès speciale effecten heeft. Al zou George Méliès nooit willen toegeven dat de boeken van Jules Verne inspiratiebron voor hem waren geweest. Ook is de grote vraag of Jules Verne voor z'n overlijden in 1905 Méliès' film wel had gezien.