Robinson Crusoe

 

Robinson Crusoe zou ontberingen op een onbewoond eiland niet trotseren en geiten, inboorlingen, malaria en zichzelf ook zeker niet overwinnen, als hij geen ouderwetse superheld is. Je staat zeker helemaal alleen op het strand van een tropisch en onbewoond eiland, als je schipbreuk geleden hebt of door een schip aan land afgezet wordt. Wat zou je allereerst moeten doen? Eten zoeken, uiteraard. Maar zo simpel ligt het niet. Je moet eerst kijken of er ergens zoet water te vinden is. Je kunt best een paar dagen zonder eten uithouden, maar zonder drinken overleeft je nauwelijks een dag. Maar als je geluk hebt drinkwater te vinden, dan moet je toch ook eten. Als het je helemaal gelukt is een vis met je zelfgemaakte speer of een hengeltje te vangen, dan zult je deze rauwe vis zonder met vuur bakken moeten eten.  Een vis bakken zul je helemaal zelf moeten doen. Niemand kan je helpen. Hoe maak je een vuur? Een vuur maken is zeker jouw grootste probleem. In de steentijd wisten de holbewoners zich wel raad hoe men vuur konden maken. Ze deden dat door twee vuurstenen tegen elkaar te slaan. De vonken moesten in een hoopje droog gras terechtkomen en dan maar blazen. Als je geen vuurstenen op een tropisch eiland kan vinden, dan moet je op zoek naar een hard en een zacht houtje gaan waarmee je het houtje kunt snel ronddraaien. Vuur is zeker van levensbelang voor je, want als er wilde dieren op het eiland zijn, kunt je hen met je kampvuurtje wegjagen. 

Een holbewoner maakt vuur door twee stenen tegen elkaar te slaan...

Eeuwen geleden waren heel wat zeelieden op de stranden van eenzame kusten afgezet. Het schip dat hen had afgezet, voer alweer weg en loste nog een afscheidsschot. Muiters bijvoorbeeld mochten dikwijls kiezen: óf ze werden in de boeien geslagen om in de thuishaven aan de galg te worden opgehangen óf ze werden ergens aan land gezet. Dat stond meestal gelijk aan de doodstraf. want de meesten van de ongelukkige zeelieden waren al door inboorlingen vermoord voordat hun schip achter de horizon was verdwenen. Sommige ongelukkigen waren al opgegeten door kannibalen. En anderen die op een onbewoond eiland afgezet werden, hielden in zo'n korte tijd niet vol en vonden de gruwelijke dood. Het scheen dat het Robinson Crusoe wel gelukt was om in een onbewoond eiland te overleven. Alles bij elkaar woonde hij 28 jaar lang op zijn eenzame eiland. In al die 28 jaar dat hij op zijn eiland zat, was hij slechts éénmaal ziek geweest. En er waren geen wilde dieren op het eiland, waar Robinson Crusoe gewoond had. Werkelijk? Het probleem is echter dat er ook kleine sluipmoordenaars in de tropen zijn; muskieten die malaria overbrengen, ingewandenwormen, bloedzuigers  en dergelijke. Malaria komt in veel tropische landen voor. Gelukkig weten we dat Robinson Crusoe in werkelijkheid nooit heeft bestaan. Uit het hele boek blijkt dat hij een gefantaseerde superheld is. Niemand zou hoe dan ook aangeraden worden om 'Robinson Crusoe' te gebruiken als een boek waaruit je kunt leren hoe je jezelf in leven moet houden op een onbewoond eiland. Daniel Defoe, de auteur van zijn wereldberoemde roman Robinson Crusoe, had in zijn beschrijvingen van het planten- en dierenleven op het eiland maar weinig kennis, iets dat we hem niet kwalijk kunnen nemen, want hij leefde in een tijd dat alleen maar een enkele 'zonderling' planten en dieren bestudeerde. Dat ontstekingen en talloze ziekten werden veroorzaakt door bacteriën en virussen, had men in de achtiende eeuw nog maar weinig begrepen. Hoewel Robinson Crusoe een fictief personage is, was er wel een Schotse zeeman in de tijd van Daniel Defoe erin geslaagd op een onbewoond eiland te overleven. Hij wist vier jaar lang op het eiland uit te houden. Zijn naam was Alexander Selkirk. 

Illustraties uit 1900

In 1703 voer Alexander Selkirk mee op een kapertocht naar de Zuidelijke Zeeën, kreeg hij ruzie met de kapitein van zijn piratenschip. Toen het anker werd uitgeworpen bij een onbewoond eiland van de Juan Fernandez Archipel, besloot Selkirk op zijn eigen verzoek alleen achter te blijven op het mooie, vruchtbare eiland, waar hij allerlei levensbenodigheden mee naar toe had genomen, zodat hij zichzelf kon redden. Bovendien had Selkirk ook een enorm geluk, want het piratenschip dat hem op een eiland afzette, verging later, waarbij de meeste bemanningsleden waren verdronken. Tot februari 1709 woonde hij op het onbewoond eiland. Op 2 februari werd hij uiteindelijk opgepikt door een piratenschip dat hem naar Engeland bracht waar hij in 1711 aankwam. Algemeen wordt aangenomen dat de waargebeurde belevenissen van Alexander Selkirk die in 1721 stierf, inspiratiebron vormen voor Defoes roman 'Robinson Crusoe.' 

Daniel Defoe, geboren omstreeks 1660, was een veelzijdig Engels handelaar, journalist, schrijver en spion. Zijn oorspronkelijke naam was Daniel Foe. Defoe voegde later het aristocratisch klinkende "De" toe aan zijn achternaam en beweerde dat hij een afstammeling was van de aristocratische familie De Beau Faux. Zijn vader was een slager. In de kinderjaren maakte Defoe enkele van de tragische gebeurtenissen uit de Engelse geschiedenis mee: in 1665 stierven er 70.000 mensen aan de pandemie, genaamd 'De Grote Plaag van Londen.' Het jaar daarop woedde er een grote brand in Londen dat een grootste deel van deze stad verwoest werd. Toen Defoe tien jaar was, stierf zijn moeder. Hij oefende verschillende beroepen uit en was een van de weinige Engelsen die de aanspraken van de Nederlander Willem III op de Engelse troon steunde. Hij schreef een groot aantal pamfletten waarin hij de misstanden aan de kaak stelde. Zijn bekende politieke pamflet was 'The True-Born Englishman.' Door zijn pamfletten belandde Defoe herhaaldelijk in de gevangenis wegens politieke laster. Er zijn maar liefst 545 titels aan Defoe toegeschreven, variërend van satirische gedichten, politieke en religieuze pamfletten. 



Het portret van Daniel Defoe. Gegraveerd
door James Thomson

Daniel Defoe aan de schandpaal. Het volk was echter
op zijn hand en bracht een bloemenhulde aan hem.
Geillustreerd door James Charles Armytage.

Het is bekend dat Defoe minstens 198 pseudoniemen heeft gebruikt. Hij publiceerde een politiek satirisch pamflet anoniem, maar zijn ware identiteit als auteur werd snel ontdekt. Hij werd gearresteerd, beschuldigd van opruiende smaad en tijdens het proces schuldig bevonden. En hij werd veroordeeld tot een boete van 200 mark en tot openbare vernedering in een schandpaal. Volgens de legende zorgde de publicatie van Defoes gedicht 'Hymn to the Pillory' ervoor dat het publiek bij de schandpaal bloemen gooide in plaats van eieren, tomaten en andere voorwerpen. Defoe werd in de gevangenis opgesloten maar door politicus Robert Harley, 1st Earl of Oxford en Earl Mortimer, vrijgelaten in ruil voor medewerking als inlichtingenagent. Door zijn publicatie van zijn roman 'Robinson Crusoe' in 1719 kreeg Defoe zijn grote bekendheid. Hij werd beschouwd als één van de grondleggers van de Engelse roman. Hij was ook een pionier op het gebied van bedrijfsjournalistiek en economisch journalistiek. Daniel Defoe stierf op 24 april 1731 en werd begraven in Bunhill Fields, waar in 1870 een monument ter nagedachtenis aan hem werd opgericht. 



Titelpagina van de eerste editie van het boek Robinson Crusoe
(1719)
 

Boekcover 'Robinson Crusoe' (1941)

Cover popupboek 'Robinson Crusoe'
Gemaakt door Kubasta (1960)

Sinds de eerste publicatie van de eerste editie op 25 april 1719 is Daniel Defoe's roman  'Robinson Crusoe' uitgegroeid tot een van de meest gepubliceerde boeken in de geschiedenis. Deze roman is zo succesvol dat het niet alleen in de vorm van stripalbums voor jong en oud uitgegeven of in een toneel gespeeld wordt, maar ook meermalen verfilmd is. De Franse artiest, producer en  acteur Georges Méliès was de eerste filmmaker die het boek 'Robinson Crusoe' in 1902 had verfilmd. Hij kroop ook in de huid van Robinson Crusoe om de rol in deze film te spelen! Daarna volgden andere verfilmingen in Amerika, Rusland en enkele landen. 

Affiche kosmische opera 'Robinson Crusoe'
(1867)

Georges Méliès' film 'Les Aventures de Robinson Crusoe'
(1902)

Filmposter 'The Adventures of
Robinson Crusoe' (1922)

Filmposter 'Adventures of Robinson
Crusoe' (1954)

Filmposter 'Robinson on Mars'
(1964)

Filmposter 'Lt. Robin Crusoe, U.S.N.'
(1966)

Film 'Robby' (1968)



DVD cover 'Robinson Crusoe' (1997)



Filmposter 'Robinson Crusoe' (2016)

In 1974 werd het Nederlandstalige stripalbum 'Robinson Crusoe' door Uitgeverij Amsterdam Boek uitgegeven. Hier is het onderstaande stripverhaal dat je ervan zult genieten.