Eindeloos in Woord en Beeld: Shirley Temple

Shirley Temple (1928-2014) kon op haar driejarige leeftijd al acteren, zingen en dansen. Haar grote doorbraak kwam toen ze vijf jaar oud was en een sterretje werd door de film 'Stand Up and Cheer.' Binnen drie jaar was ze het grootste kassucces van Amerika, met een jaarinkomen van meer dan 300.000 dollar. Shirley Temple was één van de beroemdste en legendarische kindsterren in de geschiedenis van Hollywood. Toen Amerika na de beurskrach van 1929 onder de zware depressie zuchtte, geloofden zeer veel Amerikanen dat ze geen reden hadden om weer bovenop te komen. Maar toch...was het kindsterretje Shirley Temple op een wonderlijke wijze erin geslaagd om niet alleen te glimlachen maar ook om te zingen en te dansen. Met haar vrolijkheid, gelach, veerkrachtige blonde krulletjes en kuiltjes in de wangetjes die de somberheid van de economische depressie moesten verdrijven, stal ze de harten van miljoenen Amerikanen. Met haar charmante optreden gaf ze ook hoop dat alles ondanks de economische depressie goed zou komen. De films met Shirley Temple als de hoofdrolspeelster waren volgens biografe Anne Edwards gezien als hoop en optimisme, waarmee het kindsterretje problemen oploste en ruzies beëindigde. De Amerikaanse president Franklin D. Roosevelt sprak al vol lof over Shirley Temple. Hij zei;"Het is zo prachtig dat een Amerikaan voor slechts vijftien dollar naar de bioscoop kan gaan om het lachende gezicht van een kind te zien en zijn problemen te vergeten."

Shirley Temple was de lieveling van ieder Amerikaan. In de ogen van miljoenen Amerikanen was ze ideaal en reëel, dus een voorbeeldig kind. Bijna haast surreëel. Algauw was Amerika overstroomd met Shirley Temple-poppen, poppekleertjes, zeep, boeken, enzovoorts. Duizenden meisjes met steil haar moesten van hun ouders naar de kapper gaan om er als Shirley Temple uit te zien, vooral als ze op de foto moesten. Slimme ondernemers gebruikten de naam Shirley Temple als hun handelsmerk om hun waar te kunnen verkopen. Zo schoten kinderkapsalons als paddestoelen uit de grond. Fotostudio's zagen hun omzet stijgen als ze zelfs iets wisten een saaiste kind nog iets van een Shirley Temple-type te maken, ook al was het niet zo echt simpel. Want niet ieder moeder kon haar kind zo goed aanmoedigen als Shirley's moeder. Bij ieder filmopname riep ze haar dochtertje toe;"Stralen, Shirley! Stralen!"

Shirley Temple-poppetje

Shirley Jane Temple werd op 23 april 1928 als derde kind van huisvrouw Gertrude Amelia en bankbediende George Francis Temple in Santa Monica, Californië geboren. Ze heeft twee oudere broers, John Stanley Temple en George Francis Temple Jr. De familie Temple was van Engelse, Duitse en Nederlandse afkomst. Even later verhuisde het gezin Temple naar Brentwood in Los Angeles. De filmcarriére van Shirley Temple begon op driejarige leeftijd. Vanwege haar professionale optreden werd de jonge Shirley ontdekt door Jay Corney, een songwriter, toen ze kon tapdansen en zingen. In 1934 had ze een contract met de filmmaatschappij Fox Film Corporation (de voorloper van de huidige 20th Century Fox) getekend. In die tijd stond de filmstudio Fox aan de rand van het faillissement. Al gauw bleek Shirley Temple de belangrijkste troef van de studiobaas en filmproducent Darryl F. Zanuck en zijn studio. Het meeste succes had de studio met het kindsterretje Shirley Temple, wiens films zeer populair bij het grote publiek bleken te zijn. Shirley Temple werd de grootste kindster van het decennium om de beginnende studio 20th Century Fox draaiend te houden. Met haar succesvolle films wist ze de noodlijdende filmmaatschappij van de ondergang te redden.

Boven en onder; Shirley Temple en Bill 'Bojangles' Robinson
in 'The Little Colonel' (1935)

Shirley Temple in 'Rebecca of Sunnybrook Farm' (1938)

Shirley Temple en Bill 'Bojangles' Robinson in 'Rebecca
of Sunnybrook Farm' (1938)

De populairiteit van Shirley Temple was in de jaren dertig van de vorige eeuw ongekend. Zo was de kindster bijvoorbeeld geanimeerd met Donald Duck in de tekenfilm 'The Autograph Hound.'

In 1939 was ze het onderwerp van het controversiële kunstwerk 'Shirley Temple, the Youngest, Most Scared Monster of the Cinema in Her Time' van de Spaanse schilder Salvador Dali. Het schilderij toont Shirley Temple als een Sfinx. Het hoofd van Shirley, vervaardigd uit een foto van een kranteknipsel, is neergezet op het lichaam van een rode leeuwin met borsten en witte klauwen. Bovenop het hoofd zit een vleermuis die de vampier voorstelt. Rondom de Sfinx staan een menselijke schedel en andere botten, waarmee ze haar laatste moord suggereert. Het schilderij wordt beschouwd als een satire op de door Hollywood seksualisering van kindsterren. Eigenlijk vond de excentrieke Spaanse schilder in zijn scherpe kritiek dat kindsterren door het toedoen van Hollywood vroegrijp waren geworden en daardoor hun onschuld verloren. Het schilderij is nu nog steeds in het museum Boijmans van Beuningen in Rotterdam te zien.

Het schilderij van Salvador Dali; Shirley Temple, het Jongste,
Meest Heilige Monster van de Bioscoop in Haar Tijd

Er werd ook een drankcocktail naar Shirley Temple genoemd. Naar verluidt zou een barman van in Beverly Hills gevestigde restaurant Chasen's dat door Shirley Temple regelmatig bezocht werd, een cocktail, gevuld met gemberbier, grenadine en sinaasappelsap en versierd met een maraschino-kers, uitgevonden en de naam van het kindsterretje gegeven hebben. Echter blijven het originele recept van de befaamde Shirley Temple cocktail evenals de uitvinder betwist. Voor sommigen bestaat de Shirley Temple cocktail uit 7-Up met een scheutje grenadine en een paar maraschino-kersen.

Shirley Temple Cocktail

Zoals het meeste kindsterren overkomt, was de populariteit van Shirley Temple gedaald toen ze ouder werd. Op haar 22-jarige leeftijd stopte ze met filmen. Al reeds op 12 jarige leeftijd werd ze naar Westlake School for Girls, een exclusieve landelijke school in Los Angeles gestuurd. Nadat Shirley Hollywood verliet, richtte ze haar energie op non-profitorganisaties als de Multiple Scleross Society. Ze was ook medeoprichter van de International Federation of Multiple Scleross. Want één van haar broers, George Francis Temple jr, leed aan de ziekte. Shirley Temple was ook in de politiek zeer actief. In 1967 stelde ze zich kiesbaar voor een Republikeinse zetel in het Congres maar verloor van één van haar tegenstanders. Twee jaar later werd ze door president Richard Nixon tot afgezant benoemd om de Verenigde Staten tijdens een zitting van de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties te vertegenwoordigen. Shirley Temple was van 23 augustus tot met 12 juli 1992 ambassadeur in TsjechoSlowakije. Bovendien was ze ook de eerste vrouwelijke hoofd van het protocol in het Witte Huis en was verantwoordelijk voor inauguratie en inaugurele rede van de gekozen president. Vanwege haar bijzondere verdiensten op het gebied van entertainment ontving ze verschillende prijzen en onderscheidingen, waaronder de Screen Actors Guild Life Achievement Awarrd en Kennedy Center Honor.

Shirley Temple als volwassene

Shirley Temple ondergescheiden met
Kennedy Center Honours (1998)

In haar privé-leven was ze eerst getrouwd met John Agar, een sergeant van Army Air Corps. Uit het eerste huwelijk werd Linda Susan Agar geboren. Twee jaar later scheidde Shirley Temple zich om persoonlijke redenen van John Agar. Een jaar later hertrouwde ze Charles Alden Black, een officier van Navy Intelligence. Met haar tweede echtgenoot kreeg ze twee kinderen, Charles Alden jr en Lori. Shirley Temple en Charles Black waren 54 jaar getrouwd. Op 4 augustus 2005 overleed Charles Alden Black. Op 10 februari 2014 was Shirley Temple op 85-jarige leeftijd in haar huis in Woodside, Californië, overleden. Haar familie verklaarde eerst dat ze aan natuurlijke dood was gestorven. Maar volgens de officiële overlijdensakte dat op 3 maart 2014 werd vrijgegeven, was de echte doodsoorzaak COPD, een door rookverslaving veroorzaakte longziekte. Als een levenslange roker vermeed ze het openbaar maken van haar rookgewoonte, want ze wilde geen slechte voorbeeld aan haar fans geven.

Filmografie:

The Little Colonel (1935)