Schateiland

De meeste lezers, zowel jong als oud, zijn het wel over elkaar eens dat de wereldberoemde roman 'Schateiland' hen in hun verbeelding het meest aanspreekt. Met het lezen van deze roman wanen ze zich als zeerovers die op zoek naar de schat gaan. Het klassieke zeeroversverhaal gaat over de jacht van de jonge jongen Jim Hawkins op de schat die de meest gevreesde piraat en kapitein Flint heeft begraven op een heel ver eiland in de Stille Zuidzee. Bekend is het lied van de piraten uit het verhaal:'Op de dooie zijn scheepskist zaten zeventien man, joho, met een goeie fles rum...' Zijn zeventien bloeddorstige kerels met deze macabere lied klaar om elkaar met enterhaken naar de andere wereld te helpen, alleen maar om het bezit van die fles rum? 'Schateiland' (de originele Engelse titel 'Treasure Island') mag adembenemend en spannend zijn en kan tot de Angelsaksische literatuur gerekend worden. Oorspronkelijk was het verhaal 'Schateiland' uitsluitend bedoeld als jongensboek. De Schotse schrijver Robert Louis Stevenson trouwde op latere leeftijd met een Amerikaanse weduwe, een zekere Fanny Van de Griff Osbourne, die hem tot grote steun in zijn avontuurlijke maar tevens bewogen leven was geweest. Ze bracht een dertienjarige zoon mee in het huwelijk en voor hem schreef Robert het verhaal. Eerst kwam het in een jongenstijdschrift uit en niemand merkte het op. Later verscheen het in boekvorm en had niet alleen bij de jeugd maar ook bij de ouderen groot succes.

Cover Marvel stripboek 'Treasure Island'

Al heeft het schateiland nooit bestaan, mogen we de Schotse auteur Robert L. Stevenson dankbaar zijn dat hij een prachtige verhaal voor jong en oud had geschreven. Op 13 november 1850 werd Robert Louis Stevenson in Edinburgh, Schotland, geboren. Zijn ouders waren zeer religieus. Wellicht te streng. Het was bekend dat de jonge Robert tijdens zijn studiejaren op de universiteit zich van het christelijke geloof afkeerde. Maar het geloof behield wel invloed op hem. Zijn vader was een ingenieur. Aanvankelijk ging Robert naar de technische hogeschool om voor ingenieur te studeren. Want zijn vader wilde het liefst dat hij net als hij en zijn grootvader en twee ooms ingenieur moest worden. Tijdens de studiejaren schakelde Robert plotseling over op de rechtenstudie (iets waar zijn vader wel vrede mee had, want een advocaat was tenslotte ook iemand van aanzien) en vertrok na het behalen van zijn meesterstitel hals-over-kop naar Frankrijk. Zogenaamd om zijn studie te voltooien, maar in werkelijkheid om het ouderlijk huis te ontvluchten. In 1880 trad Robert in het huwelijk met de Amerikaanse Fanny de Griff Osbourne. Nadien schreef hij zijn boeken. Ook maakte hij reizen, voornamelijk om genezing te zoeken voor zijn tuberculeuze aandoningen. Hij schreef over deze reizen enkele boeken, zoals 'An Inland Voyage' (1878). Vanwege zijn slechte gezondheid vertrok Robert enkele jaren daarna met vrouw en kinderen en zijn oude moeder naar de Zuidzee-eilanden. Het tropische klimaat daar deed hem bijzonder goed en daarom besloot hij op een van die eilanden, Samoa, te gaan vestigen, waar hij door de plaatselijke bevolking tot 'koning' (in andere versies een stamleider) werd gekozen. Zijn vrouw en zijn pleegkinderen waren gelukkig op het eiland, maar zijn moeder niet. Robert maakte zich bij de bewoners van Samoa zeer geliefd doordat hij hen, waar hij kon, hielp bij het oplossen van hun problemen met de Amerikaanse gouverneur. In Hawaii was hij ook zeer goed bevriend met koning David Kalakaua. Op 3 december 1894 in Samoa stierf hij aan tuberculose, in de negentiende eeuw een zeer gevreesde ziekte die talloze levens had geeist. 

Robert Louis Stevenson

Tijdens zijn leven was Robert niet alleen een succesvolle schrijver, maar ook een reiziger, avonturier, dichter en novellist geweest. Al reeds op 21 jarige leeftijd besloot hij schrijver te worden. Hoe en waarom hij een schrijver werd, is voor de Britten nog steeds een raadsel. Eigenlijk moet de sleutel van het raadsel gezocht worden in de jeugd en drijfveer van Robert L. Stevenson. Toen Robert nog een kind was, hoefde hij er niet op te rekenen dat hij aan zijn vader zou vertellen dat hij later schrijver wilde worden. Zijn vader zou zeer zeker niet 'wat geweldig!' roepen en zijn zoonlief in de armen sluiten. Vader Stevenson was er vierkant tegen. De familie die in Edinburgh woonde, was wat men noemt een aanzienlijke familie. Vader oefende het gewaardeerde beroep van ingenieur uit en ging met zijn gezin trouw naar de kerk. De kinderen waren zeer streng opgevoed. Een kindermeisje, Alison Cunningham genaamd, zorgde voor de kleine Robert. Toen hij nog klein was, vertelde ze hem verhalen over het leven van de martelaren die voor hun geloof stierven. Er bestonden in die tijd geillustreerde boeken waarin het lijden van deze heiligen uitgebreid was beschreven. Robert mocht de gruwelijke platen, zoals de brandstapels, bekijken terwijl het kindermeisje de teksten voorlas. Echte kinderboeken waren er wel, maar ze kwamen echter niet bij de familie Stevenson in huis. Toen Robert zelf eenmaal kon lezen, mocht hij de Bijbel lezen en als hij hem uit had, mocht hij opnieuw beginnen. Zijn vader had de gewoonte verschrikkelijke en bizarre verhalen te vertellen over overvallen op postkoetsen, moordpartijen aan de 'Border' (de grens tussen Engeland en Schotland), zeerovers die de bemanning van eerlijke koopvaarders de dood injoegen, en niet anders dan alleen maar narigheid en ellende. Het is begrijpelijk dat Robert die als kind vaak ziek was, 's nachts dikwijls badend in zijn zweet wakker schrok en ontrootsbaar was als hij nachtmerrie's had. Tegenwoordig kunnen we ervan zeggen dat het niet echt normaal is om alleen maar afschuwelijke verhalen aan kleine kinderen te vertellen, want dan zouden ze last van nachtmerries krijgen. Maar al deze bizarre verhalen, ziekte en trauma vormden de basis aan het schrijverstalent van Robert. Eigenlijk was Robert al schrijver voordat hij het zelf wist. Zijn kindermeisje vertelde later dat hij al als driejarige de gewoonte had haar geheimzinnig bij de hand te pakken, naar een onverlichte kamer te voeren, daar de deur op slot te draaien en haar fluisterend te zeggen dat hij een verhaal had verzonnen dat ze voor hem moest opschrijven. 

Zevenjarige Robert en zijn vader Thomas

Toen Robert volwassen werd, was hij al een echte schrijver geworden. 'Treasure Island'  (1883) was zijn eerste succesvolle besteller die zijn reputatie vestigde en werd ook herkend als een literair meesterwerk over de zoektocht naar de kern van het menselijk bestaan, alsmede over de strijd tussen goed en kwaad. 'Dr. Jekyll and Mr. Hyde' was ongetwijfeld ook een meesterwerk van Robert geweest, ging voornamelijk over identiteits- en gedragswisselingen en maakte van deze verhaallijn een dualiteit. Al deze bekroonde werken van Robert L. Stevenson, zowel avonturenromans als horrorverhalen, tonen een grote psychologische diepgang en oogsten grote bewondering van Ernest Hemingway, Rudyard Kipling, Marcel Proust, Vladimir Nabokov, Jack London.

Boek cover 'Treasure Island' (1911).
Geillustreerd door N.C. Wyeth

Van de beroemde Britse staatsman en premier William Ewart Gladstone (1809-1898) is bekend dat hij het boek 'Schateiland' in één adem uitlas. Toen hij het eindelijk zuchtend van spanning op zijn nachtkastje legde, was het al ochtendgloren dat het zonnelicht door de gordijnen scheen. De Amerikaanse schrijver Jack London schreef vol lof;"Van al de verhalen die ik in mijn leven heb gelezen, staat 'Schateiland' veruit nummer één. Dit boek zal de eeuwigheid halen als een klassiek meesterwerk." De vermaarde filmmaker Alfred Hitchcock las in zijn jeugd de boeken van Robert L. Stevenson, waarvan de psychologische diepgang en de inspiratie vormden voor tal van zijn films. 'Schateiland' is in vele talen vertaald en meermalen verfilmd.



Filmposter 'Treasure Island' (1934)

Filmposter 'Treasure Island' (1950)

Bobby Driscoll (links) en Robert Newton (rechts)
als hoofdrolspelers Jim Hawkins en Long John
Silver in 'Treasure Island' (1950)

Filmposter 'Treasure Island' (1972)

Filmposter 'Treasure Island' (1990)
met Charlton Heston en Christian Bale
als hoofdrolspelers



Filmposter 'Muppet Treasure Island' (1996)
met Kermit the Frog, Miss Piggy, Tim Curry,
Kevin Bishop and Frank Oz als hoofdrolspelers 

In 1974 werd 'Schateiland' als Nederlandstalige stripverhaal door Uitgeverij Amsterdam Boek B.V. uitgegeven. Hier is het onderstaande stripverhaal dat je ervan zult genieten.